ยี่เข่งเป็นหนึ่งในไม้ประดับที่นิยมปลูกประดับสวน ริมกำแพง และ ทางเดิน เนื่องจากมีดอกดกและสีสวยสะดุดตา ไม่เพียงช่วยพรางทิวทัศน์ ที่ไม่สวยงามเท่านั้น แต่ยังเพิ่มสีสันให้ริมรั้วสดใสยิ่งขึ้น
วันนี้เราจะมาแนะนำให้รู้จักกับ ยี่เข่ง หรือ คำฮ่อ ชื่อสามัญ Chinese crape myrtle, Crape myrtle และ Indian lilac หนึ่งใน สมาชิกวงศ์ Lythraceae มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Lagerstroemia indica
สกุลเดียวกับเสลาใบใหญ่ ตะแบก อินทรชิต และอินทนิล ลักษณะรูปทรง ดอกจึงคล้ายคลึงกันมากจนอาจทำให้เกิดความสับสนได้
ทั้งเสลาใบใหญ่ ตะแบก อินทรชิต และอินทนิล เป็นไม้ต้นขนาดใหญ่ ขณะที่ยี่เข่งเป็นไม้พุ่มผลัดใบขนาดกลาง สูง 3 – 9 เมตร แต่เรามักเห็นยี่เข่ง มีขนาดต้นเล็กๆ เท่านั้น เปลือกลำต้นเรียบ สีน้ำตาลเป็นมัน ใบเดี่ยวรูป รีถึง รูปไข่กว้าง โคนรูปลิ่มกว้างถึงกลม ปลายใบแหลมหรือมน ขอบใบเรียบ
แผ่นใบค่อนข้างหนาเห็นเส้นแขนงใบชัดเจน ท้องใบมีขนสั้นๆ ปกคลุมอยู่เล็กน้อย ดอกออกเป็นช่อที่ปลายกิ่ง ยาว 15 – 20 เซนติเมตร กลีบดอกบางและนอน มีหลายสี ได้แก่ สีขาว สีชมพู สีชมพูเข้ม สีม่วง และสีแดง บริเวณกลาง ดอกมีเกสรเพศผู้สีเหลืองจำนวนมาก ผลรูปกลมถึงรี ภายในมีเมล็ดจำนวนมาก
ยี่เข่งเป็นไม้ประดับที่ปลูกเลี้ยงง่าย แต่เจริญเติบโตค่อนข้างช้า ขยาย พันธุ์ด้วยการเพาะเมล็ดและปักชำกิ่ง เติบโตได้ในดินทุกสภาพ ชอบแดด ทนแล้งได้ดี ออกดอกตลอดปี แต่ดกในช่วงหน้าฝนถึงหน้าหนาว ช่วงเย็นช่อดอกยิ่งมีขนาดใหญ่
มักจะออกดอกตั้งแต่ เพียง 3 – 4 เดือนเท่านั้น ถ้าไม่ต้องการให้ทรงพุ่มใหญ่เก้งกา แต่งกิ่ง แล้วนำกิ่งไปปักชำเป็นต้นใหม่ได้ง่าย
